«این سبزه که امروز تماشاگه ماست» 

سعید نیاکوثری؛ بهشت‌های اردیبهشت  ترسیم گر شکوه باغ جهان و شکوفایی گلستان است. سرو‌ها سبز ایستاده بر لب جوی و چتر سپید نسترن‌هایی که فضای طبیعت را لبریز شمیم معطر خویش می‌کنند. اطلسی‌ها  را شور شیدایی  از باده نسرین هاست. بهشت‌های اردیبهشت در کنار آن همه شکوه وصف ناپذیر طبیعت که در نغمه مرغان چمن ترسیم میشود، جلوه‌هایی نیز در علم و ادبیات ایران عزیز دارد. گویی هر ورق دفتر اردیبهشت صفحه‌ای زرین از برگ برگ تاریخ شعر و ادب فارسی است. مینویی سرمست از مینای شاعران و نویسندگان ایران آغازش با یادروز استاد سخن سعدی شیرازی و در پیچ هر کوچه سبز آن شاخساران خرمی که ریشه در شعر فارسی داشته و از چشمه‌های معرفت و عرفان جام خرد را لبریز کرده اند.

*بیست و هشتمین روز اردیبهشت* آراسته به نام فیلسوفی خردمند و  ریاضی دانی  که هندسه اندیشه را با عقلانیت و عشق مهندسی کرده است و دفتر حیاتش یادگاری از شکوه تلفیق شعر و خرد …

در روزگاری که جهان غرب غرق در سیاهی روزگاری بود که نظامات کلیسایی علم را به زنجیر و دانش و هنر رابه اسارت تعصب مذاهب برساخته ذهنی برده بود باختر، اما روشن از فروغ دانشمندان بزرگ ایران زمین … خورشید تابان علم  ابن سینا اگرچه دهه‌ها پیشتر از تجلی فروغ جاودان خیام در افق حیات غروب کرده بود، اما هزار آفتاب روشن دانش از فلسفه و حکمت مشایی او برخاسته و جهان ریاضی و نجوم را به شور شیدایی جنبشی دیگر بخشیده بود و اینک فرزندی دیگر از نژاد آریا پای بر صفحه  دانش ایران می‌نهاد  تا نه تنها روزگار خویش که تاریخی به بلندای جاودانگی را بیاراید و جهان هندسه و ریاضیات را پیش خرد درخشان خویش به تکریم کشد.

گستره دانش خیام در علوم مختلف از جمله فلسفه، ریاضی، نجوم، موسیقی و … از او نامی ماندگار بیادگارنهاد. سرآمدی او نه تنها بر هم عصرانش که  بر بزرگان نام آوری که پس از او آمدند و بعد‌ها در جغرافیایی بسیار دورتر از سرای مهر ایران همچو خورشیدی همیشه تابان…

خیام را با تمام آن همه شکوهی که در جهان علم و خرد دارد شهرت اش، اما درسرایش رباعیاتی است که در عین سادگی تعریفی از  فلسفه حیات دارد و کوچکی جهان هستی و کوتاهی عمر را پیش چشم اندیشه می‌نمایاند تا مخاطب خود را از تنگ نظری‌ها و حرص و اندوهی که همچون دامی عقاب زندگی را به حضیض خاک می‌کشاند برهاند و یاد اور یا *ای‌ها انسان ماغرک به ربک الکریم‌*؟!‌ای انسان از چه رو  اینگونه به پروردگار خویش، مغرور و سرکشی؟

آرامگاه خیام آمیزه‌ای از هنر و معماری کهن و مدرن ایران و یادگار آفرینشگرانی که زیبایی را با دانایی تلفیق کرده و با خلق اثری زیبا و فاخر معنای غنی فرهنگ ایران را به زبان هنر در کتیبه‌های بنای آرامگاه بیان کرده اند.